En az 1600 yıllık bir geçmişi olduğu söylenen ve ‘Kore kıyafeti’ anlamına gelen ‘hanbok’, geleneksel Kore giyiminin en belirgin ve özellikle de biz yabancılar tarafından en çok tanınan formu. Hanbok, hem kadınlar hem de erkekler tarafından giyilen kıyafete verilen bir isim olsa da erkek ve kadın hanbokları farklılıklar gösteriyor. Kadın hanbokları jeogori denilen kısa ceket ve chima adı verilen uzun etekten oluşurken; erkek hanbokları bir tür şalvar diyebileceğimiz, bilekte toplanan bol pantolonlar (baji) ile uzun ve bol yelek/ceketlerden (jeogori) meydana geliyor.
Hanboklar, özellikle de hanbok kumaşları, giyilen mevsime göre değişiklik gösterebiliyor. Buna ek olarak, hanbokların renkleri ve desenleri giyen kişinin statüsünü belirten özellikler taşıyabiliyor. Örneğin, tarihsel olarak, ejderha motifleri kral hanboklarını süslerken, Zümrüdüanka motifi ise kraliçe hanboklarında kullanılmış. Asker hanboklarına kaplan motifleri işlenirken devlet memurlarının giydiği hanbokları ise Kore kültüründe saflık ve dirençliliği temsil eden turnalar süslemiş.
Günümüzde de farklı toplumsal statüleri belirleyen form ve renkler hanboklarda kullanılıyor. Yaş ve medeni durum ise en belirgin farklılıklar arasında yer alıyor. Meselâ, parlak renkler çocuk ve genç hanboklarında tercih edilirken, mat renk ve tonlar orta yaşlılara uygun görülüyor. Yarasa ve nar motifleri ise giyenin çocuk sahibi olma arzusunu belirtiyor.
Geçmişte hanboklar günlük ve özel günlerde giyilenler olmak üzere iki gruba ayrılırmış. 19. yüzyılda başlayan Batı dünyası ile etkileşim ve çok hızlı deneyimlenen modernleşme sonucu hanbokların yerini batılı kıyafetler almış. Ancak günümüzde (Güney) Koreliler düğün törenleri gibi özel günler için hanbok giymeyi tercih ediyorlar. Aynı zamanda hanbok form ve desenleri modern (Güney) Kore modasında da kullanılıyor (bakınız http://leesle.kr ve http://songhwabyjeong.com). Kısacası, hanbok, Kore kültürünün ve ‘Koreli’ kimliğinin önemli elementlerinden biri.
Nazlı Alimen, PhD 